Balıkesir 24 Haziran Sayısal Seçim Analizi

Merhaba,

24 haziran’a giderken Balıkesir’de nasıl bir yönelim olacak, seçim aritmetiği neyi gösteriyor? Sayısal analizler nasıl? Bir çok araştırmacıların örneklemeleri, çıkarımları, oy geçişleri nasıl? Bu varsayımlar, Balıkesir seçim sonuçların da nasıl görünüyor? Bunu bilişim ile senkron ederek edip bazı modellemeler yaparak dashboardlar ile görselleştirme fırsatım oldu. Tabi ki siyasi bir işim yok ama Data görselleştirme için denemeye değerdi. Bakalım nasıl sonuçlar çıktı:

• Öncelikle YSK üzerinde yayınlanan tüm seçimleri excel ortamında indirip düzenlemek gerek. Yani aynı sütun mantığında tüm sandıklar tek tek satırlar halinde yazılmalı.

• Bu exceli, kendi geliştirdiğim Balıkesir kml dosyası ile merge edip, seçimleri haritada görselleştirme olanağı sağladım.

• Son olarak bu verileri görselleştireceğimiz ürün üzerinde (BI) ilişkilendirdim. Ve şöyle bir bağ yapısı oluştu. Tabi bunun içerisinde farklı iki tablonun birleşmesi için gerekli index alanları, field lar oluşması gerek.

• Ve artık görselleştirme için sunum hikayesine ve sizin hayal gücünüze ihtiyaç var. Her prezentasyonun tiyatral bir tavrı olur. Sunum akışını nasıl belirlediyseniz, görselleri de aynı paralellikte tutmalısınız. ———————————————————————————————————————————
• Evet ortaya çıkan tablo şaşırtıcı. Görselleştirmenin nasıl hazırlandığını burada kesip daha fazla ayrıntıya girip sizi teknik bilgiyle boğmayayım. Sonuçları analiz etmeye başlayabiliriz.
• Renk lejantı AkParti’nin Balıkesir ilçe bazında ve Karesi mahalle bazında nasıl dağıldığını gösteriyor.
• 1 Kasım seçimlerinde il-ilçe-mahalle-sandık-sokak bazında  detaylı analizler yapılabiliyor. Mesela sandık bazında filtreleme ile sandıkların oy değişim hareketi gözlemlenebiliyor. Partilerin o sandıkta ki oy iniş çıkışları gibi… Gayet zor olan bir işi BI(iş zekası modellemesi) ile tek tıklamayla yapabilmek gayet güzel. Aşağıdaki filtreleme şu: Chp>Akparti oyu koşulunu sağlayan sandıkları bul.
• Ya da iki seçim karşılaştırmasını tepeden bakma şansınız oluyor. Partilerin oy kayıpları, artırdıkları bölgeler ve sandıklar, artış yüzdeleri gibi analizleri yapıp, tehditten fırsata dönüşüm modelleri benimsenebiliyor.
• Mesela 1 Kasım seçimleri genel analizi, marmara-merkez-kırsal şeklinde 3 bölgede de inceleyip yine farklı sonuçlar görebiliyorsunuz. Aşağıdaki tablo, marmara bölgesi filtrelenerek gösterildiğinde bu bölgede seçime katılma oranı, Genel yüzdenin 2 , kırsalın da 4 puan altında olduğu görülürken, merkez iki ilçede seçime katılma oranı genel yüzdenin 1.5 puan üstünde olması seçmenlerin parti eğilimleri bazında bir değerlendirme verebilir. Yani marmara da CHP nin daha yüksek oy potansiyelinde olma varsayımını düşünürsek (ki pembe bar çubuğu bunu doğrular nitelikte), kırsala göre seçime katılma oranında ki 4 puan farkın CHP için bir kayıp “OY” olması muhtemel diyebiliriz.
• Yada 7 haziran 1 Kasım seçimlerinin kıyaslanabilmesi ve oy oynaklığının değerlendirebilmesi de görülebilir. Ak parti deki artışın çoğunun mhp den geldiği, ve bu artışların ilçe, mahalle ve hatta sandık bazında nasıl bir değer gösterdiği de yine iş zekası modelinde hızlı bir şekilde ekrana yansımakta.
• En ilgilimi çeken kısım ise, Türkiye genelinde partiler arası oy geçişini gösteren “Ekolojik Çıkarım” metodunu, Balıkesir datasına uyarlamam oldu. Ortaya çıkan farklı similasyonlar, Balıkesir için 24 Hazirana giderken sandıktan nasıl bir sonuç çıkacağı yönünde bir bir notu sağlayabilir. kim bilir…
• Bu çıkarımı, 16 Nisan halk oylamasında EVET-HAYIR tercihi yapan Balıkesir seçmeninin, 1 Kasım Genel seçimlerinde hangi partiden geldiğini gösteren bir similasyona uyarladım ve görselleştirdim.
• Ekolojik çıkarım, harvard üniversitesinde ki bir grup araştırmacının önerdiği ve  grupların topluca yaptıkları tercihlere bakarak tek tek bireylerin tercihlerini tahmin etmeye çalışan bir literatür. Bu bilgiler neticesinde Balıkesir’de görünen tabloyu yorumlarsak:
  • Yeşil barlar 1 Kasım partilerin aldıkları oylar
  • Kırmızı barlar ise, Partili seçmenlerin 16 Nisan’da yapmış olduğu tercihler
  • mavi ise analiz edilemeyen bölge ya da oy vermeyenler de denilebilir.
• Tablodan da görüldüğü gibi, Ak partili seçmenlerin hemen hemen hepsi 16 Nisan referandumunda EVET tercihini uygun görürken, tersi; CHP seçmeni de Hayır’ı uygun görmüş. Burada ilginç olan MHP seçmeninin tercihi. Sn. Bahçeli’nin bakıldığında o anki siyasi gündemi  “Evet” oyu yönünde iken mhp seçmeninin büyük bir çoğunluğu, çıkarıma göre “Hayır”ı seçenek olarak kullanmış olması  İlginç 
• Aşağıdaki tablo da, 2014 yılı Cumhurbaşkanlığı referandumunun, bir önceki Yerel seçim ile  oy geçişini aynı çıkarım metodu ile görselleştirilmiş hali.
• Bu analizler bir çok yorum yapma yeteneği aslında insana verebiliyor. Mesela Balıkesir’de ak partinin kemik oyunun en az 280k (bin) olduğunu söylenebilir. Ya da  %85-89 bandında Hayır oyu kullanan mhp seçmeninin araştırmacılara göre %75-85’nin başka bir partiye yönelmesi varsayım dahilinde görünüyor.
• Evet bilişim ve İş zekası metodları bazı sayısal değerlerin görselleştirilmesine olanak tanırken, üzerinde değerlendirme yapma ve sonuçları yorumlama fırsatı da vermekte.

Similasyonlar ve D’hondt Sistemi

• Peki 24 Haziran’da Balıkesir’de d’hondt sistemine göre partiler nasıl ve kaç adet vekil çıkarıyor bakalım. Öncelikle sistem bu seçimde 2 kez uygulanacak onu hatırlatalım.
  • Sistem gereği %10 barajını geçen partiler bu sisteme dahil olup vekil hesaplaması yapılacak
  • Balıkesir’de iki ittifak haricinde diğer partilerin matematiksel olarak vekil çıkartma şansları çok düşük olduklarından bu sistem de sadece ittifaklara bakacağız.
  • Önce ittifakların aldıkları toplam oylar esas alınıp, hangi ittifakın oyu daha fazla ise o ittifak daha fazla vekil çıkaracaktır. Bu D’hondt ile hesaplanır.(1)
  • İttifak vekil adetleri tespit edildikten sonra her ittifak için ayrı ayrı yeniden sistem uygulanıp, ittifak içerisinde ki partilerin alacakları vekil sayıları bulunacaktır.(2) Bunu bir kaç örnekle görelim
  • 1 Kasım Balıkesir oylarını aynen koruduğunu varsayarsak : 1. hesaplama ittifakların vekil sayıları, 2.hesaplama partilerin vekil sayıları olacak şekilde dağıtıldığında çıkan tablo cumhur ittifakı için bir zafer olabilir.

• • Başka varyasyonlar bakalım. Mesela yukarıda ilginç bulduğum çıkarımlara göre iyi partiye oy geçişini tahmini düşündüğümüz de ortaya çıkan simülasyon ise şu şekilde olabilir. 

• Mesela Ak parti oyunu düşerse dahi 5 vekil çıkarabilir ittifaklı sistemde. Burada önemli olan chp nin oyunu artırmaması.. Çünkü cumhur>millet olmalı…

• Bölgesel Balıkesir’i incelediğimizde, marmara da seçime katılma oranını düşük görmüştük, bu oranı kırsal ile paralel hale getirdiğimiz de CHP adına ciddi bir Oy potansiyeli görülmekte. Ayrıca 7 haziran- 1 kasım seçimlerinde ak partinin oyunda ki artışın mhp seçmeninden olduğunu görmüştük. Bu oyların ittifak bloğu içerisinde mhp ye yeniden geçmesi de bir varsayım.. Ya da saadet partisi seçmeninin bu seçimde parlemento da vekil arzusu da göz önünde bulundurup yapılacak bir varyasyon şöyle olabilir.

• Aşağıdaki tablo 16 Nisan halk oylamasına göre, 24 hazirandaki seçmen artışını gösteriyor. Görüldüğü gibi Yeni seçmen ağırlığı marmara bölgesinden. Hatta Balıkesir kırsalda bir düşüş ve merkezde 0.4 puanlık bir artış söz konusu.

• Yukarıdaki simülasyon
  • Oy Kullanan Seçmen Sayısı: %92 olursa (16 Nisan %89.6): 869.485
  • Geçerli oy sayısı (Oy Kul. Seç. Sayısının %98.5 i):  856.442
  • 16 nisan halk oylamasında geçerli oy: 807.890 idi

olarak düşünüp mümkün olduğunca ittifak grubunun oylarını yakın tuttum. Katılım oranını 2 puan civarı artırıp, tüm partilerin aldıkları yüzdelere göre dağıttım. Ak partinin 1 kasımda aldığı 361 bin oyun bir kısmı yukarıda da belirttiğim gibi mhp ye geri dönebilir. MHP nin de 117 bin oyunun büyük çoğunluğu İYİ Partiye kayabilir (Bkz.. 16 nisan referandumu ekolojik çıkarım), yine seçmen artışının Marmara bölgesi ağırlıklı olması da CHP için ciddi bir oy potansiyeli (1 kasımda 275 bin ).

• Ak partinin 4. vekili MHP ye oy kayması ile, Cumhur İttifakının 5 vekili de MHP’den İYİ Partiye oy kayması ile doğru orantılı. Yani özetlersek 9. vekil tam bir aritmatik olacak. 
• Cumhur ittifakı karşısındaki bloğun yani Millet ittifakı+Diğer (yada chp nin) OYU arttıkça, cumhur ittifakının (yada ak partinin) YÜZDESİ düşüyor. Türkiye geneli mhp oyunu 4-5 puana düşürebilir. Bu düşüş, Ak Parti ya da İYİ Parti ye bir artış olacaktır.
• Sonuç olarak Balıkesir’de mhp oylarının pozisyonu her halde sonuca doğrudan bir etkisi olacak.
• Diğer Tahmin ve varsayıma göre de hdp nin barajı geçmesi için CHP den bir oy kayması olabilir. Bu da şu demek, millet ittifakı içerisinden oy kayacağından cumhur ittifakı daha fazla oy toplamında kalabilir( ak parti oyunu düşürse dahi). Bu da cumhura +1 vekil yazar. Yani 5-4 cumhur kazanabilir.
• Evet Bilişim ve İş zekası ile görselleştirilen kümeler, görüldüğü gibi durumlara daha perspektif bir anlayış getirme ya da daha anlamlı yorumlar yapabilme fırsatı sunuyor. Matematiksel değerlerin yönelimleri, soyut ilişkiler kurmada gayet etkili.